MGG Historisch Café: Guyot doveninstituut – 15/10/2023
Afbeelding: Handalfabet, 1872. Vervaardiger onbekend, Groninger Archieven.
Tijdens de Maand van de Groninger Geschiedenis vonden meerdere lezingen plaats vanuit samenwerking met Stad en Lande, de Groninger Archieven en Museum aan de A. Elke avond stond een ander thema centraal.
Op 15 oktober was dat thema: Guyot doveninstituut: het ‘ontstommen’ van doven. De hoofdlezing werd verzorgd door Corrie Tijseling. Tijdens de Verlichting (grofweg 18e eeuw) buigen wetenschappers zich over filosofische vragen als ‘Wat is taal?’ en ‘Wat is denken?’. Dove mensen, die niet kunnen horen en spreken, vormden interessant studiemateriaal bij deze vragen. Kunnen mensen die niet spreken wel denken? En kunnen zij als mensen getypeerd worden of waren zij eigenlijk dieren in de verschijningsvorm van mensen? Er waren voorbeelden van doven die konden leren, lezen en schrijven. Zij kwamen voornamelijk uit de adel en gegoede burgerij. Nobelen die ‘begiftigd’ waren met goed verstand. Het gewone volk werd in het algemeen gezien als ‘redeloos vee’. Het leek hierdoor aannemelijk dat doven uit het gewone volk daarmee ook redeloos waren. Tot een dominee uit Groningen, Henri Daniel Guyot (1753-1828), een reis naar Parijs maakte. Daar werd hij geïnspireerd om het eerste doveninstituut in Nederland op te richten.
Johanne Vonk vertelde in de minilezing over foto’s van het doveninstituut. In ‘Het beeld van Groningen’, een fotorubriek van de Groninger Archieven, staat wekelijks een afbeelding uit de collectie van Persfotobureau D. van der Veen centraal. Een deel van deze collectie, bestaande uit meer dan 500.000 negatieven, is te vinden op Beeldbank Groningen. Publieksadviseurs Johanne Vonk en Bas van der Heide zijn voor het historisch café in de Van der Veen-collectie gedoken om te kijken of het ook reportages van het Guyot doveninstituut of Clubhuis voor Doven in Groningen bevat. Ze zijn op zoek naar het wie, wat, waar en wanneer bij de foto´s en hopen op reacties van het publiek.
Tot slot werd er een film getoond over het Guyot doveninstituut. De Groninger Archieven bewaren meerdere films over het Guyot doveninstituut in Groningen. Een van deze films, van filmmaker Maurits Levie (1885-1957), hebben we onlangs opnieuw ingescand. De film geeft een mooi kijkje in het dagelijks leven van de kinderen die les krijgen op het Guyot doveninstituut rond 1937. We zien hoe ze houtbewerken, kleermaken en strijken. Ook zien we spelende kinderen en een uitstapje met de GADO-bus.